سامانه مودیان یک سامانه ثبت نام و گزارش درآمد برای اشخاص حقوقی و حقیقی است که باید در صورت داشتن درآمدی از هر نوعی در این سامانه ثبت نام کنند.
به عبارت دیگر، اشخاصی که درآمدی از فروش کالا یا خدمات، اجاره ملک، درآمد حرفه‌ای، درآمد از بورس و سهم، درآمد از فعالیت‌های اینترنتی و غیره دارند، باید در این سامانه ثبت نام کنند.
افراد مشمول به ثبت نام در سامانه ی مودیان:
۱) اشخاص حقوقی شامل تمامی شرکت‌های سهامی عام ، خاص، مسئولیت محدود
۲) اشخاص حقیقی که به روش‌های مختلفی مثل اجاره واحد‌های مسکونی یا تجاری، فروش کالاو خدمات و دیگر روش‌ها کسب درآمد می‌کنند
۳) افرادی با فعالیت‌های تجاری مثل فروشگاه آنلاین و مشاغل خانگی
۴) فعالان اقتصادی در مناطق ویژه اقتصادی که سقف درآمدی آنها از سقف معافیت مالیاتی که تعیین کرده‌اند بیشتر باشد.
چه کسانی ملزم به ثبت نام در سامانه ی مودیان نیستند:
۱) اشخاص حقوقی شامل کلیه شرکت‌های سهامی خاص، عام و مسئولیت محدود که کالا و خدمات معاف از مالیات بر ارزش افزوده ارائه می‌دهند.
۲) اشخاص حقیقی موضوع ماده ۸۱ که شامل فعالیت‌های کشاورزی، زنبورداری، دامداری، پرورش ماهی، صیادی، احیای مراتع و جنگل‌داری
۳) اشخاص حقیقی در ماده ۱۴۲ قانون مالیات‌های مستقیم شامل کارگاه‌های تولید فرش دستباف، صنایع دستی، شرکت‌های تعاونی، اتحادیه‌های تولیدی مربوطه
ارسال صورت حساب به سامانه ی مودیان به چند روش ممکن است:
1. توسط مؤدی: در این روش مؤدی با استفاده از نرم‌افزار حسابداری یا نرم‌افزار واسط، ارسال صورتحساب را به سامانه مؤدیان انجام می‌دهد.
2. توسط شرکت معتمد/ سامانه‌های دولتی – با کلید مؤدی: در این روش اطلاعات (عموماً به‌صورت فایل اکسل با فرمت مورد نظر شرکت معتمد) در اختیار شرکت معتمد قرار می‌گیرد تا شرکت معتمد با استفاده از ابزارهای خود (نرم افزار واسط) و با کلید مؤدی صورتحساب را ارسال کند.
3. توسط شرکت معتمد / سامانه‌های دولتی – با کلید شرکت معتمد/سامانه‌های دولتی: در این روش اطلاعات (عموماً به‌صورت فایل اکسل با فرمت مورد نظر شرکت معتمد) در اختیار شرکت معتمد قرار می‌گیرد تا شرکت معتمد با استفاده از کلید و ابزارهای خود (نرم افزار واسط) صورتحساب را ارسال کند.
شرکت معتمد:
شرکت‌های معتمد اشخاص حقوقی دارای پروانه هستند که بر حسب ضوابط و دستورالعمل‌های ابلاغی سازمان، فعالیت‌های زیر را انجام می‌دهند:
۱) ارائه مشاوره و آموزش‌های لازم به مؤدیان
۲) نصب و پشتیبانی تجهیزات مورد نیاز برای ارائه خدمات مالیاتی از قبیل خدمات صدور صورتحساب و سایر امور غیرحاکمیتی.
نکات تغییر نرخ ارزش افزوده در ارسال به سامانه مودیان:
نکته ی اول :سامانه مودیان فاکتورهای سال 1402 را به نرخ 9 درصد و فاکتورهای سال 1403 را با نرخ 10 درصد قبول می‌کند به این منظور باید هنگام ارسال به سامانه مودیان این مورد را در نظر گرفت که اگر تاریخ ایجاد فاکتور سال 1402 بوده و در فرم جمع‌آوری سال 1402، فاکتور نشان داده شود باید در تعریف کالا/خدمت نرخ 9 درصد آورده شود و اگر تاریخ ایجاد فاکتور سال 1403 باشد و در جمع آوری سال 1403، فاکتور نشان داده شود، باید در تعریف کالا خدمت این نرخ به 10 درصد تغییر کند.
نکته ی دوم: برای ارسال به سامانه مودیان مبلغ ارزش افزوده از حاصل ضرب «نرخ آورده شده در تعریف کالا» در «مبلغ کل کالا» و سپس «جمع مالیات های کالاهای آورده شده در فاکتور» در نظر گرفته می‌شود و مبلغ که در فاکتور به عنوان ارزش افزوده آورده شده است به سامانه ارسال نمی‌شود. یعنی اگر نرخ کالا در تعریف کالا 9 درصد باشد ولی در فاکتوری که در سال 1403 ایجاد شده است به صورت دستی 10 درصد وارد شده باشد، موقع ارسال سیستم همان 9 درصد را ارسال کرده و به خطای ارزش افزوده خواهید خورد .
جریمه های تخلف یا عدم ثبت نام در سامانه مودیان چیست؟
در صورتی که افراد حقیقی و حقوقی مرتکب تخلف شوند یا در این سامانه ثبت نام نکنند، میزان ۱۰٪ از فروش را ملزم به پرداخت جریمه می باشند.
از تخلف های مودیان در این سامانه می توان موارد زیر را نام برد:
* استفاده نکردن از حافظه مالیاتی
* ثبت نام نکردن در سامانه مودیان
* استفاده نکردن از پایانه های فروشگاهی
* استفاده از حافظه مالیاتی دیگران
* استفاده دیگران از حافظه مالیاتی خود
مهلت ارسال صورتحساب الکترونیکی به سامانه مودیان:
مهلت صدور صورتحساب الکترونیکی تا ثبت در سامانه مودیان 12 روز است.